ԿԱՄԵՐԱՅԻՆ ԵՐԱԺՇՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԿԵՆՏՐՈՆ

Հնագույն երաժշտության  «Տաղարան»  համույթ

Հնագույն երաժշտության «Տաղարան» համույթ

 

Հնագույն երաժշտության համույթը հիմնադրվել է 1981թ.՝ սկզբնապես կրելով «Շարական» անվանումը (մինչև 1985թ.): Հիմնադիր և գեղարվեստական ղեկավար՝  Գրիգոր Դանիելյան (Դանիել Երաժիշտ):

1987թ.-ին կոմպոզիտոր Երվանդ Երկանյանը, ստանձելով «Տաղարանի» գեղարվեստական ղեկավարությունը, նոր շունչ հաղորդեց համույթի համերգային, ստեղծագործական կյանքին՝ կարճ ժամանակամիջոցում ստեղծելով ծավալուն մի նոր նվագացանկ, որն ընդգրկում էր հայ հոգևոր, ժողովրդական, ազգային-հայրենասիրական երգերի 300-ից ավելի բարձրարժեք և նրբաճաշակ մշակումներ: 1988թ.-ին «Տաղարանը» ստացել է պետական համույթի կարգավիճակ: «Տաղարան» համույթի ներկայիս գեղարվեստական ղեկավարը և դիրիժորն է դաշնակահար Սեդրակ Երկանյանը (1994-ից), ով շարունակում է զարգացնել համույթի առջև դրված գեղագիտական և գեղարվեստական խնդիրները:

«Տաղարանն» ի սկզբանե կոչված է եղել համերգային բեմ բարձրացնելու, տարածելու և պրոպագանդելու հայ միջնադարյան հոգևոր երգարվեստի գանձերը: Այդ է պատճառը, որ նրա նվագացանկում մշտապես կենտրոնական տեղ են գրավում V-XV դարերի հեղինակների շարականներն ու տաղերը: «Տաղարանի» ծրագրերում առաջին անգամ նորովի մատուցմամբ հնչել են հայկական ժողովրդական, ազգային-հայրենասիրական երգեր և նվագներ:

Համույթի գործունեության մեկ այլ հետաքրքրական կողմ կապված է եվրոպական   մինչդասական և բարոկկո շրջանի երաժշտության հետ: Ունկնդրի դատին պարբերաբար ներկայացվում են գերմանական, ֆրանսիական, իտալական և այլ ժողովուրդների հնագույն երաժշտության ամբողջական ծրագրեր:

Համույթի երաժշտական մեկնաբանություններն աչքի են ընկնում ոճական ճշգրտությամբ, կատարողականության բարձր մակարդակով, հնչերանգների հարստությամբ, մենակատարների և համույթի ներդաշնակ ու հավասարակշռված հնչողությամբ:

«Տաղարանը» համերգներով հանդես է եկել Հայաստանում, նախկին Խորհրդային Միության երաժշտական կենտրոններում, բազմիցս ըստ արժանվույն ներկայացրել է  հայկական երաժշտական  մշակույթն արտասահմանում, շրջագայել է Գերմանիայում, Ավստրիայում, Ֆրանսիայում, Բուլղարիայում, Ռումինիայում, Հարավսլավիայում, Լատինական Ամերիկայի երկրներում (Արգենտինա, Բրազիլիա, Ուրուգվայ),  Հունաստանում, Կիպրոսում, Լիբանանում և այլուր:

Համույթն իր մասնակցությունն է ունեցել միջազգային մի շարք փառատոններում:

«Տաղարան» համույթը մասնակցել և մասնակցում է բացառիկ համերգների` կազմակերպված ՀՀ-ում հավատարմագրված դեսպանատների կողմից: Իր մասնակցությունն է ունենում Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի կազմակերպված տարատեսակ համերգներին:

Համույթը մշտապես հետամուտ է երկացանկի հարստացմանը: Հանրության ուշադրությանն է ներկայացվել «Կարոս խաչ» վիպերգությունը և Հ. Թումանյանի հեքիաթների հիման վրա գրված «Վարք հիմարաց» խաղերգությունը (կոմպոզիտոր` Դ.Սաքոյան): «Հորովելների շարքով»  փորձ է արվում հնարավորինս ամբողջացնել Մեծ Հայքի բոլոր գավառների հորովելների «քարտեզագրումը»: «Տաղարանի» երկացանկի հետաքրքիր նորություններից են «Քոչարիների շարքը», որը ևս «քարտեզագրվել» է հորովելների նմանությամբ և Բալուի շրջանի երգերն ու պարերգերը, որոնք  գրեթե անծանոթ են մեր երաժշտասեր հանրությանը: Հատկանշանական է նաև «Записки Марии Волконской» մոնո-օպերան (հեղինակ` Էդ.Սադոյան):

Հավելյալ  տեղեկությունների  համար՝  http://tagharan.com/

   https://www.youtube.com/user/Tagharan

 

 

Սեդրակ  Երկանյան

գեղարվեստական  ղեկավար, դիրիժոր և  մասնաճյուղի  ղեկավար

 

 

Աստվածատուր երաժիշտ Սեդրակ Երկանյանը աչքի է ընկնում  կատարողական բարձր կուլտուրայով: Նրա ներքին հախուռն հուզականությունը, որն արտահայտվում է նվագի զուսպ –ինտելիգենտ ոճի մեջ, հնարավորություն է ընձեռումառավել խորն ըմբռնել իր կատարած ստեղծագործությունը: Ոգեղեն այն մթնոլորտը , որ ստեղծում է դաշնակահարի համերգներին անգնահատելի է:

Ծնվել է Լենինականում (Գյումրի)՝ 1954թ.: Նախնական կրթությունը ստացել է Լենինականի  միջնակարգ երաժշտական  դպրոցում: Ապա սովորել է  Չայկովսկու անվան երաժշտական մասնագիտական  դպրոցում:  1973—1978 Սովորել է Երևանի Կոմիտասի անվ. Պետ. Կոնսերվատորիայի դաշնամուրային բաժնում: 1978- 2000  Հայաստանի Ակադեմիական  երգչախմբի դաշնակահար- կոնցերմայստեր: 1990—1992 Սովորել  է Կոմիտասի անվան Կոնսերվատորիայի խմբավարական  բաժնում՝  Չեքիջյանի դասարան:

1994 թվականից առ այսօր հանդիսանում է   Հայաստանի Հնագույն Երաժշտությաթյան ,, Տաղարան’’ համույթի  գեղարվեստական ղեկավար և դիրիժոր :

Հյուրախաղերով  մեկնել է և ամագործակցել է աշխարհի թիվ մեկ երաժիշտների և նվագախմբերի հետ՝  Մեծ Բրիտանիա/1989, 1995/, Ֆրանսիա /1986, 1995, 2001 /, ԱՄՆ/1987/ ԽՍՀՄ /1975-1990/, Սիրիա,/1992, 1993, 1994, 2002,/ , Լիբանան /1992,1993, 1999/, Հունաստան /1990, 2002/, Կիպրոս /2002/ և Սերբիա/2003/:

2012 թ.  արժանացել է ՀՀ մշակույթի  վաստակավոր գործչի  կոչմանը:

 

Տաղարան